Nowy Jork (ang.
City of New York, również New York, New York City) – najludniejsze miasto w
Stanach Zjednoczonych, a zarazem centrum jednej z najludniejszych aglomeracji na
świecie. Nowy Jork wywiera znaczący wpływ na światowy biznes, finanse, media,
sztukę, modę, badania naukowe, technologię, edukację oraz rozrywkę. Będąc między
innymi siedzibą Organizacji Narodów Zjednoczonych, stanowi ważne centrum spraw
międzynarodowych i jest powszechnie uważany za kulturalną stolicę świata.
Położony na wybrzeżu Atlantyku, w północno-wschodniej części
Stanów Zjednoczonych, Nowy Jork składa się z pięciu dzielnic: Bronksu,
Brooklynu, Manhattanu, Queens i Staten Island.
Zgodnie z danymi spisu powszechnego z 2010 roku, za sprawą
populacji której liczebność wynosi 8 175 133 osób, zamieszkującej 790 km², Nowy
Jork jest najgęściej zaludnionym miastem na terenie Stanów Zjednoczonych. Nowy
Jork stanowi również najbardziej zróżnicowane językowo miasto na świecie, jako
że na jego obszarze mówi się w ponad 800 językach. Zaludnienie obszaru
metropolitalnego Nowy Jork wynosiło w 2010 roku, w zależności od sposobu
wytyczenia jego granic, od 18,9 do 23,1 miliona, co czyni go najludniejszym w
Stanach Zjednoczonych. Nowy Jork jest najczęściej wyszukiwanym miejscem na
świecie za pośrednictwem Google; statystyki z września 2011 roku mówiły, że
łączna liczba wyszukań dla hasła „Nowy Jork” wyniosła 4,6 miliarda.
Historyczne korzenie Nowego Jorku sięgają roku 1624, kiedy to
miasto zostało założone jako faktoria handlowa przez holenderskich kolonistów; w
1626 roku nadali oni mu nazwę Nowego Amsterdamu. W 1664 roku kontrolę nad
miastem, a także otaczającymi je terenami przejęli Anglicy. Po tym, jak król
angielski Karol II Stuart przekazał te ziemie swojemu bratu, Jakubowi II –
księciu Yorku, nazwę Nowy Amsterdam zmieniono na Nowy Jork. W latach 1785–1790
Nowy Jork pełnił rolę stolicy Stanów Zjednoczonych. Począwszy od 1790 roku, Nowy
Jork pozostaje największym amerykańskim miastem.
Wiele nowojorskich obszarów znanych jest jako popularne cele turystyczne, odnotowując niemalże 50 milionów zwiedzających rocznie. Times Square, określany mianem „Skrzyżowania Świata” – jasno rozświetlony punkt centralny teatru broadwayowskiego, jest jednym z najbardziej ruchliwych przejść dla pieszych na świecie, a zarazem centrum światowego przemysłu muzycznego. W mieście znajduje się kilka światowej sławy mostów, wieżowców oraz parków. Finansowa dzielnica Nowego Jorku, na czele z Wall Street w Lower Manhattan, pełni funkcję finansowej stolicy świata i siedziby New York Stock Exchange – największej na świecie giełdy papierów wartościowych, pod względem kapitalizacji notowanych na niej spółek. Rynek nieruchomości na nowojorskim Manhattanie znajduje się w czołówce najdroższych rynków świata. Zlokalizowane na Manhattanie Chinatown zawiera najwyższy współczynnik koncentracji ludności chińskiej na półkuli zachodniej. W przeciwieństwie do większości innych systemów metra na świecie, New York City Subway kursuje całą dobę, we wszystkie dni tygodnia. W Nowym Jorku działają liczne uniwersytety i college, włączając w to prestiżowe Columbia University, New York University oraz Rockefeller University, które należą do stu najlepszych szkół wyższych na świecie.
